Marnotrawstwo żywności to bardzo poważny problem XXI wieku. Każdego dnia w wielu domach wyrzucane jest jedzenie, do produkcji którego trzeba było wykorzystać określone ilości wody oraz energii. Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest coraz szybsza degradacja środowiska. Ma to związek z nadmiernym konsumpcjonizmem dotykającym krajów rozwiniętych. Niemarnowanie żywności to jedna z metod, która pozwala każdemu z nas wziąć w swoje ręce losy planety. Zdarza Ci się wyrzucać jedzenie? W tym miejscu znajdziesz sposoby, które pozwolą ograniczyć ten problem.
Najczęstsze przyczyny marnowania żywności
Globalnym problemem jest nadmierna konsumpcja, która mocno objawia się właśnie w branży spożywczej. Wiele osób regularnie wyrzuca jedzenie, nie odczuwając przez to negatywnych skutków finansowych. Tymczasem, każdy produkt spożywczy na etapie produkcji wymaga spożytkowania określonych surowców, energii oraz wody. Kiedy marnowane jedzenie liczymy w tonach, dużo łatwiej uświadomić sobie skalę tego problemu. Jakie są bezpośrednie przyczyny wyrzucania żywności?
- Nieporządek w lodówce i szafkach kuchennych, co sprzyja przeterminowaniu produktów,
- Brak świadomości tego, jak szkodliwe jest wyrzucanie jedzenia,
- Życie w ciągłym pośpiechu i brak przemyślanej diety,
- Kupowanie popularnych produktów spożywczych, bez realnego sprawdzenia, czy rzeczywiście będą nam one przydatne w najbliższych dniach,
- Ograniczona znajomość przepisów kulinarnych i sposobów przechowywania żywności,
- Nadmierne sporządzanie zapasów żywności
- Nakładanie zbyt dużych porcji jedzenia na zapas.
Powyższe przyczyny dotyczą marnotrawstwa jedzenia na poziomie jednostki, jednak w ujęciu globalnym należy także wspomnieć o błędach popełnianych na etapie produkcji, przetwórstwa, magazynowania, transportu, aż po dystrybucję i sprzedaż.
Jakie skutki niesie ze sobą marnotrawstwo jedzenia?
Wyrzucanie jedzenia oznacza, że koszty poniesione przy jego produkcji były nieuzasadnione. W ten sposób marnowane jest nie tylko jedzenie, ale również woda, energia i surowce wykorzystane we wszystkich etapach produkcji i dystrybucji żywności. Jak wykazała Federacja Polskich Banków Żywności, do wyprodukowania 1 kalorii żywności trzeba przeznaczyć 10 kalorii jednostek wykorzystanych na etapie produkcji. Jest to również wyjątkowo nieetyczne, biorąc pod uwagę, jak wielu ludzi żyje w skrajnym ubóstwie. Marnotrawstwo jedzenia przyczynia się także do szybszej degradacji środowiska i napędza konsumpcjonizm: producenci wytwarzają ogromne ilość produktów żywnościowych, które finalnie nie zostaną dobrze spożytkowane.
Jakie założenia posiada koncepcja Zero Waste?
Niemarnowanie żywności to jedno z podstawowych założeń koncepcji Zero Waste, która cieszy się coraz większą popularnością wśród ludzi promujących zdrowy i ekologiczny styl życia. Zgodnie z tą koncepcją, człowiek stara się zminimalizować ilość wytwarzanych odpadów, aby nie zanieczyszczać środowiska. Koncepcja promuje techniki, które pozwalają przekształcić potencjalnie odrzucone materiały na zasoby (przykładowo: składniki przeznaczone do wyrzucenia mogą stworzyć pyszne i ciekawe danie). Życie zgodnie z koncepcją Zero Waste oznacza przestrzegania pięciu zasad 5R: odmawiaj (refuse), ograniczaj (reduce), wykorzystuj ponownie (reuse), recyklinguj (recycle) i kompostuj (rot).
Jak przekłada się koncepcja Zero Waste na niemarnowanie jedzenia? Do transportowania zakupów używany toreb papierowych lub wielokrotnego użytku. Sięgamy po ekologiczne opakowania niezawierające plastiku. Ograniczamy wydawane pieniądze kupując jedynie to jedzenie, które na pewno spożytkujemy w ciągu kolejnych dni. Składniki, które nie zostaną wykorzystane pierwszego dnia wykorzystujemy w dniach kolejnych, stosując ciekawe przepisy kulinarne. Po konsumpcji dbamy o prawidłowe segregowanie odpadów, a jeśli jest to możliwe, odpadki zielone przeznaczmy na kompost. Nadwyżki jedzenia, których nie możemy spożytkować, oddajemy komuś potrzebującemu.
8 sposobów na niemarnowanie żywności
Każdy z nas może przyczynić się do czystszego i bezpieczniejszego środowiska naturalnego. Niemarnowanie żywności oraz koncepcja Zero Waste pozwala zminimalizować swój ślad węglowy, a także żyć w zgodzie z koncepcją zrównoważonej koncepcji. Poniżej prezentujemy proste sposoby, które pozwolą Ci na efektywne wykorzystanie żywności bez marnotrawstwa.
1. Kontrola zawartości lodówki i częstsze porządki
Problem marnotrawstwa jedzenie często ma związek z tym, że nie kontrolujemy zawartości naszej lodówki. Warzywa marnujące się w dolnych półkach, liczne sosy po bokach, produkty wciśnięte w głębsze części lodówki pozostawione „na później”. W rezultacie, gdy przychodzi dzień rozmrażania lodówki okazuje się, że musimy wyrzucić mnóstwo jedzenia. Dlatego też, warto wprowadzić w lodówce nowe porządki, tak, aby nie wyrzucać już jedzenia, które przeleżało wiele miesięcy na dolnych półkach. Nowoczesne lodówki znanych producentów wspierają zresztą niemarnowanie żywności. Zastosowane w nich systemy pozwalają na bieżąco śledzić zawartość lodówki z poziomu aplikacji mobilnej, co oznacza, że nie zapomnimy już o produktach, które gdzieś umknęły naszej uwadze. Kontrola zawartości lodówki obejmuje również pilnowanie terminów ważności.
2. Planowanie zakupów
Przed wyjściem na zakupy zawsze warto przygotować listę zakupów. Wypiszmy na niej te produkty, które na pewno wykorzystamy w ciągu najbliższego tygodnia. W trakcie dużych zakupów na cały tydzień starajmy się unikać sięgania po produkty, które akurat rzuciły nam się w oczy na półce. To właśnie wiele produktów kupionych na takich zakupach nie zostaje później spożytkowanych. Coraz więcej osób przerzuca się natomiast na częstsze i mniejsze zakupy, wybierając produkty potrzebne na kolejne 2-3 dni. W ten sposób łatwiej uniknąć bałaganu w lodówce, co ułatwi osiągnięcie punktu pierwszego. Także w tym przypadku możemy posiłkować się nowoczesną technologią w formie aplikacji mobilnych stworzonych z myślą o planowaniu zakupów.
3. Jadłospis na kilka kolejnych dni
Niemarnowanie żywności wymaga od nas lepszego planowania posiłków na następne dni. Wiele osób wybiera w sklepach najpopularniejsze produkty, sądząc, że i tak zostaną one spożytkowane w najbliższych dniach. Nasze plany często ulegają jednak zmianom. Mamy ochotę na inny posiłek, wychodzimy do restauracji, zamawiamy produkty na dowóz. Tymczasem, wiele niezamrożonych produktów traci zdatność do spożycia i trzeba je wyrzucić. Warto zatem wprowadzić jadłospis, który będzie obejmował przynajmniej 2-3 najbliższe dni. Wiąże się to oczywiście z punktem drugim, jako iż taki jadłospis automatycznie wyznacza produkty, które musimy kupić.
4. Mniejsze porcje z opcją dokładki
Ważną kwestią jest bardziej przemyślane dozowanie posiłków. Czasami nakładamy na talerz zbyt duże porcje, a to co zostanie, musi zostać wyrzucone. Znacznie lepszym rozwiązaniem będzie zatem nakładanie mniejszych porcji. Jeśli się nie najemy, zawsze możemy nałożyć sobie dokładkę. Mniejsze porcje ułatwiają również zachowanie optymalnej wagi.
5. Przechowywanie żywności na dłużej
Dostępne jedzenie można zamrozić, wysuszyć, a także przeznaczyć na przetwory. Warto rozwijać swoją wiedzę na temat dłuższego przechowywania jedzenia. Powyższe techniki należą do najpopularniejszych sposób zmagazynowania części żywności na później. Do łask wraca zwłaszcza wekowanie, które pozwala nam wykorzystać sezonowe warzywa i owoce. W okresie jesienno-zimowym w każdej chwili możemy sięgnąć po przetwory, które pozwolą na przyrządzeni ciekawego posiłku oraz uzupełnienie diety bez konieczności kupna importowanych produktów. Wybór regionalnej żywności to kolejny czynnik związany z koncepcją zrównoważonej konsumpcji.
6. Udział w akcjach charytatywnych
Mimo najszczerszych chęci może zdarzyć się tak, że nie wykorzystamy całej żywności dostępnej w naszym domu. Warto to wymienić wszelkie produkty suche, które często są kupowane na zapas. Mowa oczywiście o makaronach, kaszy, płatkach oraz innych produktach zbożowych. W sieci możemy bez trudu znaleźć informacje o zbiórkach żywności. Są one organizowane regularnie przez wolontariaty trudniące się dostarczaniem jedzenia potrzebującym. Jeśli zatem w Twoim domu znajdują się produkty spożywcze zbliżające się do terminu ważności, przekaż je wolontariuszom. Warto również pamiętać o tym, że produkty z dopiskiem: „najlepiej spożyć przed” wciąż mogą być zjedzone po upłynięciu wskazanej na opakowaniu daty.
7. Rozwijanie wiedzy kulinarnej
Marnotrawstwo jedzenia często ma związek z brakiem pomysłu na obiad lub przekąskę. Oto jeden z powszechniejszych problemów: przygotowujemy potrawę złożoną z wielu składników, ale w przypadku niektórych z nich potrzebujemy jedynie nieznacznej ilości. Reszta takiego produktu ląduje w lodówce lub szafce, co zwiększa ryzyko jego zmarnowania. Warto zatem poznawać nowe przepisy przy użyciu produktów, które często zostają nam na zapas. W ten sposób możemy zadbać o bardziej zbilansowaną dietę, smaczniejsze posiłki, a jednocześnie niemarnowanie żywności.
8. Dzień posiłków w koncepcji Zero Waste
A skoro mowa o ciekawych przepisach kulinarnych, warto zwrócić uwagę zwłaszcza na przepisy Zero Waste, które starają się wykorzystać możliwie najwięcej składników. Warto przynajmniej raz w tygodniu zrobić dzień, w którym posiłki będziemy przygotowywać z dostępnych w lodówce składników. To prosty sposób na to, aby uniknąć niepotrzebnego wyrzucania jedzenia. W koncepcji Zero Waste, niektóre produkty (głównie odpadki zielone) mogą być przeznaczone na kompost.
Niemarnowanie żywności – korzyści dla jednostki i korzyści globalne
Wprowadzając sposoby niemarnowania jedzenia możemy zyskać wiele korzyści w naszym codziennym życiu. Dlatego zachęcamy, aby przynajmniej przez tydzień spróbować stylu życia opartego na koncepcji Zero Waste. Dostrzegając liczne korzyści takiego stylu życia przekonamy się, że niemarnowanie jedzenia nie tylko przyczynia się do czystszego środowiska, ale również przynosi nam określone profity. Oto niektóre z korzyści, jakie przyniesie CI niemarnowanie żywności:
- Ograniczone wydatki na jedzenie,
- Zdrowsza i lepiej zbilansowana dieta,
- Lepsze samopoczucie,
- Wyższa jakość życia obejmująca lepsze zdrowie i atrakcyjniejszą urodę,
- Docenienie starań przez osoby obserwujące nas w codziennym życiu,
- Większy porządek w lodówce i szafkach kuchennych.
Przy założeniu, że miliony ludzi na całym świecie wprowadziłyby zasady niemarnowania jedzenia w swoim codziennym życiu, możemy mówić o wymiernych korzyściach w skali globalnej. Do najważniejszych z nich zaliczymy: znaczne ograniczenie zużycia wody i energii, mniejsza emisja gazów cieplarnianych i spalin, lepiej zrównoważony proces produkcyjny, ograniczenie problemu ubóstwa i głodu na świecie, ograniczenie cierpienia zwierząt. Niemarnowanie żywności jest także jednym z filarów koncepcji zrównoważonej konsumpcji oraz zrównoważonego rozwoju.
Jak jeszcze możemy przyczynić się do czystszej planety?
Obecność każdego człowieka charakteryzuje określony ślad węglowy, czyli całkowita suma emisji gazów cieplarnianych. W sieci dostępne są kalkulatory, które na podstawie codziennej aktywności pozwalają obliczyć, jak duży ślad węglowy po sobie pozostawiamy. Niemarnowanie jedzenia to skuteczny sposób na ograniczenie tego śladu. Warto również korzystać ze środków transportu zbiorowego, używać wielorazowych toreb i opakowań, sumienie segregować śmieci, a także stosować technologie, które pozwolą ograniczyć zużycie energii i wody.
Warto również informować innych ludzi o tym, jak poważne konsekwencje niesie ze sobą konsumpcjonizm i marnotrawstwo jedzenia. Jeśli pragniemy przekonać kogoś do koncepcji Zero Waste, starajmy się używać języka korzyści, który jest najskuteczniejszy. Jednocześnie, pamiętajmy o tym, aby nikogo nie przekonywać na siłę do swoich racji. Niemarnowanie żywności z roku na rok staje się pewną filozofią wyznawaną przez coraz większą liczbę ludzi. Dzięki temu, mamy większe szanse przekonać do niej innych za sprawą merytorycznych argumentów.