Artykuły

Od momentu wejścia w życie tzw. „ustawy śmieciowej”, każda polska gmina stoi przed wyzwaniem zorganizowania Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK), gdzie mieszkańcy będą mogli oddać wszystko to, czego nie mogą wyrzucić do zwykłych pojemników (np. odpady niebezpieczne czy gabarytowe). Jednak, aby system spełnił swoją rolę, gmina musi zadbać o to, żeby PSZOK był wygodny dla mieszkańców.

Bardzo ważna jest lokalizacja PSZOK-u. Punkt powinien być dostępny zarówno dla zmotoryzowanych mieszkańców, jak i tych, którzy korzystają z komunikacji miejskiej. Przy wyborze lokalizacji należy wziąć pod uwagę ewentualne protesty mieszkańców, którzy mogą obawiać się zagrożenia dla zdrowia  lub nieprzyjemnych zapachów. Jeżeli to możliwe, próbujmy unikać lokalizacji w bezpośrednim sąsiedztwie osiedli mieszkaniowych, szkół, przedszkoli oraz miejsc rekreacji, takich jak parki lub skwery. Należy również zadbać o zapewnienie odpowiedniej infrastruktury. Działka musi mieć dostęp do przyłączy energetycznych i wodociągowych, a droga dojazdowa musi być przystosowana do przejazdu pojazdów o zwiększonej masie, przewożących gruz i odpady gabarytowe. Wszystkie te warunki należy pogodzić z przyjętymi planami zagospodarowania przestrzennego – zarówno o charakterze ogólnym, jak i przepisami szczegółowymi dotyczącymi np. ochrony ujęć wody pitnej.

Nawet najlepsza organizacja PSZOK-u nie stanowi gwarancji, że odpady trafią we właściwe miejsce. Gmina może jednak ułatwić mieszkańcom pozbycie się problematycznych i niebezpiecznych odpadów, które powinny trafić do PSZOK-u.

Jedną z metod jest współpraca gminy z instytucjami na terenie gminy (np. szkołami, aptekami, przychodniami), które mogą na swoim terenie ustawić pojemniki na baterie, żarówki, elektrośmieci czy przeterminowane leki. Dzięki wykorzystaniu sieci lokalnych instytucji, gmina będzie mogła dotrzeć do mieszkańców blisko miejsca ich zamieszkania.

Gmina może również odbierać problematyczne odpady bezpośrednio od mieszkańców w miejscu zamieszkania, po wcześniejszym zgłoszeniu takiej potrzeby przez mieszkańca, lub według ustalonego harmonogramu. Można także wyznaczyć tymczasowe punkty zbiórki trudnych odpadów, gdzie mieszkańcy będą mieli bliżej, niż do potencjalnie oddalonego PSZOK-u (np. podstawiając raz na kwartał samochód na elektrośmieci pod jedną ze szkół w danej dzielnicy).

Dobrym miejscem do promowania zbiórki odpadów problematycznych są różne wydarzenia organizowane przez instytucje publiczne, jak np. pikniki szkolne, koncerty czy imprezy sportowe. „Idziesz na bieg niepodległości? Weź z sobą zepsutą świetlówkę lub starego walkmana i oddaj w odpowiednie ręce na stoisku PSZOK” – może głosić dodatkowy komunikat na plakacie informującym o przykładowym wydarzeniu w gminie.

O sukcesie PSZOK-u będzie jednak decydować to, czy mieszkańcy będą wiedzieli do czego służy, gdzie się znajduje i w jakich godzinach jest otwarty. Przy podawaniu danych adresowych nie zapominajmy o informacji dotyczącej numerów autobusów, które zatrzymują się na pobliskich przystankach – najlepiej niech dane te będą naniesione również na interaktywną mapę umieszczoną na stronie internetowej poświęconej gospodarce odpadami (jak to zrobić – sprawdź w artykule dla gmin, o tym jak prowadzić dobrą komunikację z mieszkańcami). Pamiętajmy, żeby podkreślić, że odbiór odpadów w PSZOK-u odbywa się bezpłatnie.

Dla ułatwienia komunikacji z mieszkańcami można nadać PSZOK-owi prostą i chwytliwą nazwę, tak żeby łatwiej zapisał się w świadomości mieszkańców. Może, na przykład, „Śmieciowisko"?