Statystyczny Europejczyk wyrzuca rocznie 502 kg odpadów. W oceanach dryfuje ich tyle, że teoretycznie mogą utworzyć siódmy kontynent! Nowoczesnym rozwiązaniem problemu odpadów jest recykling. Zastępując surowce naturalne – wtórnymi, realizujemy założenia zasobooszczędnej gospodarki niskoemisyjnej, wspierając zrównoważony rozwój.
W uproszczeniu recykling polega na powtórnym przetwarzaniu odpadów w procesach przemysłowych w celu uzyskania substancji lub materiałów o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu. Dzięki recyklingowi możemy odzyskać surowce, z których m.in. powstały opakowania, które po użyciu stały się odpadami. Brak surowców w przyszłości może stanowić poważne zagrożenie dla wielu państw. Ramowa dyrektywa unijna 2008/98/WE zobowiązuje państwa członkowskie do zastosowania wszelkich niezbędnych środków, które posłużą budowaniu europejskiej gospodarki recyklingu o wysokiej wydajności zasobów, aby zminimalizować to zagrożenie dla przyszłych pokoleń w Europie.
RECYKLING…
…to proces odzysku, w czasie którego materiały odpadowe są ponownie przetwarzane w surowce, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach. Recykling jest najbardziej preferowanym sposobem zagospodarowania w przypadku, gdy nie uda się zapobiec powstaniu odpadów lub przygotować ich do ponownego użycia.
Gospodarka o obiegu zamkniętym
W nowoczesnej gospodarce, tzw. cyrkulacyjnej, kładzie się większy nacisk na ponowne wykorzystywanie, naprawianie, odnawianie oraz recykling materiałów i produktów.
To, co dotychczas uznawano za odpady, możemy zamienić w zasoby.
Wśród odpadów z gospodarstw domowych do recyklingu szczególnie nadają się:
- butelki plastikowe po napojach typu PET,
- butelki plastikowe po kosmetykach i środkach czystości,
- duże folie opakowaniowe,
- torebki foliowe,
- puszki aluminiowe po napojach,
- butelki szklane po napojach,
- opakowania z kartonu,
- biomasa roślinna.
Po pierwsze - papier
Do niebieskiego pojemnika możemy wrzucać papier, który nie jest wilgotny, nie miał kontaktu z żywnością, nie zawiera śladów środków chemicznych i budowlanych: gazety, papier biurowy, książki z miękkimi okładkami, kartony, ulotki itd. Pamiętajmy, żeby wcześniej pozbyć się wszystkich elementów metalowych lub plastikowych.
Co powstaje z papierowych odpadów? Z odzyskanego papieru wytwarza się ponad 5000 różnego rodzajów produktów: papier do pisania, serwetki, bandaże, patyczki do uszu, opakowania do jajek, doniczki, abażury, filtry do kawy, izolacje samochodowe, a nawet… banknoty.
Po drugie - plastik
Odpady plastikowe są najbardziej niebezpieczne dla środowiska, bo będą się rozkładać przez kilka tysięcy lat, a w tym czasie uwolnią wiele trujących związków. Na szczęście, prawie wszystkie przedmioty ze sztucznego tworzywa można przetworzyć. Zaliczają się do nich m.in.: butelki po napojach, kosmetykach, środkach czystości; wszelkie plastikowe pojemniki na żywność, nakrętki czy torby foliowe. Pamiętajmy, że wyrzucane butelki należy odkręcić i ścisnąć, by zajmowały mniej miejsca.
Jak można ponownie użyć plastiku? Z plastiku (PET lub HDPE) powstają: długopisy, folie, opakowania, butelki, zabawki, buty sportowe, bluzy z polaru, torby, namioty, meble ogrodowe, ramy okienne, słupki drogowe i płyty termoizolacyjne.
Po trzecie - szkło
Można je przetworzyć bez wielkich strat surowca. Wbrew powszechnemu przekonaniu do recyklingu nadają się nie tylko butelki, słoiki i szklane pojemniki po kosmetykach, które wrzucamy do kontenera z napisem/oznaczeniem „szkło”, ale też każdy inny typ szkła, nawet szyby, lustra i szklanki (poza ceramiką i fajansem). Jednak przetwarzanie odpadów szklanych innych niż szkło opakowaniowe, wymaga użycia odrębnych technologii. Dlatego odpady takie jak fragmenty luster, potłuczone szklanki czy żarówki starego typu wrzucamy do pojemnika na odpady zmieszane.
Co powstaje z odzyskanego szkła? Ze szkła, które może być przetwarzane praktycznie w nieskończoność, można otrzymać: pojemniki szklane, blaty kuchenne, kafelki, izolacje ścian oraz oczywiście kolejne butelki i opakowania.
Po czwarte – metal
A dokładniej aluminium, czyli materiał, który również można wielokrotnie przetwarzać bez strat na jakości. Do recyklingu nadają się więc puszki po napojach, folie kuchenne i inne metalowe opakowania.
Po piąte – bioodpady
Biomasa to najczęściej części roślin, które stanowią cenny wsad do procesów kompostowania i biofermentacji. Z kompostowania uzyskujemy kompost – nawóz dla nowych roślin, z biofermentacji – energię (np. elektryczną).
Jak segregować do recyklingu?
Od 1 lipca 2017 roku w Polsce działa Jednolity System Segregowania Odpadów (JSSO). Dzięki niemu odpady komunalne dzielone są na 5 frakcji (ewentualnie 6, jeśli w gminie występuje podział na szkło bezbarwne i kolorowe):
- papier – pojemnik/worek w kolorze NIEBIESKIM,
- metale i tworzywa sztuczne – pojemnik/worek w kolorze ŻÓŁTYM,
- szkło – pojemnik/worek w kolorze ZIELONYM – w przypadku podziału na szkło bezbarwne i kolorowe:
- szkło bezbarwne (pojemnik/worek w kolorze BIAŁYM),
- szkło kolorowe (pojemnik/worek w kolorze ZIELONYM),
- odpady BIO = biodegradowalne – pojemnik w kolorze BRĄZOWYM,
- odpady zmieszane – pojemnik w kolorze CZARNYM.
Dla ułatwienia, każdy pojemnik lub worek – poza kolorystycznym dostosowaniem do odpowiedniej frakcji odpadu – powinien być również odpowiednio opisany słowami: „papier”, „metale i tworzywa”, „szkło”, „bio” i „odpady zmieszane”. Dodatkowo może posiadać naklejkę z informacją, jakie odpady w ramach danej frakcji mogą być w nim deponowane.
To bardzo ważne dla dalszego recyklingu odpadów: aby mogły zostać odpowiednio przetworzone frakcje zgromadzone w poszczególnych pojemnikach lub workach, nie mogą być zanieczyszczone!
Jeśli np. segregujemy opakowania szklane:
- jeżeli szkło opakowaniowe zbierane jest w pojemniku, to gromadzimy tylko butelki i słoiki, pozbawione zakrętek, wieczek, nie zostawiamy ich w workach foliowych. Wszelkie dodatkowe elementy z tworzywa i metali oraz torby foliowe, wrzucamy do pojemnika na „tworzywa i metale”. Szkło wyrzucone w torebkach foliowych w trakcie transportu może ulegać rozbiciu i powodować wymieszanie rozbitego szkła ze strzępkami toreb, co utrudnia ich rozdzielenie i recykling. Ponadto opakowań szklanych nie myjemy przed wyrzuceniem.
Podobnie postępujemy z bioodpadami – w przypadku zbierania ich w pojemnikach musimy wysypać zawartość z toreb plastikowych, które w trakcie transportu ulegają uszkodzeniu i zanieczyszczają surowiec.