A A A
  • 01-poznaj-super-piatke.jpg
  • 02-zobacz-jak-dziala-recycling.jpg
  • 03-el-bio-naturalnie-ze-biodegradowalne.jpg
  • 04-zmieszko-zmieszane.jpg
  • 05-plastika-metalika-sztuczne-tworzywa.jpg
  • 06-wyszklolony-szklo.jpg
  • 07-pa-pa-pier-makulatura.jpg

Artykuły

Niemarnowanie żywności

Jako konsumenci przyczyniamy się rocznie do marnowania ponad połowy wytwarzanej w Polsce żywności. To około 3 miliony ton odpadów rocznie, które przyczyniają się do naszego negatywnego oddziaływania na środowisko. Co więcej, sama produkcja żywności to zasobochłonny i energochłonny proces. Zatem wyrzucając żywność, przyczyniamy się do generowania emisji również na etapie produkcji. Jako konsumenci mamy możliwości wprowadzenia do naszego życia zmian, które sprawią, iż będziemy marnować mniej, a przez to nasze oddziaływanie na środowisko będzie minimalizowane.

Czytaj więcej...

 

Zmianę możemy rozpocząć już od samych zakupów. Zwróćmy uwagę, aby nabywać tylko to, co jest nam rzeczywiście potrzebne i w takiej ilości, którą bez problemu zużyjemy. Jest to szczególnie istotne podczas dokonywania zakupów razem – z rodziną lub przyjaciółmi – kiedy możemy stracić kontrolę nad tym, co umieszczane jest w koszyku. Często jest również tak, iż kupujemy spontanicznie pod wpływem nagłej potrzeby nabycia czegoś. Aby uniknąć nieprzemyślanych zakupów, kontrolujmy to, co nabywamy. Dobrym sposobem będzie zrobienie przed wyjściem z domu listy produktów spożywczych, które zamierzamy nabyć. Ważne jest, aby wyraźnie opisać ilość i wagę tego, co kupujemy. Jeżeli będzie to dla nas łatwiejsze, dobrze jest wykorzystać stworzone do tego celu aplikacje działające na naszych smartfonach. Często grupują one poszczególne rodzaje produktów oraz mają możliwość oznaczenia tego, co już znalazło się w naszym koszyku. Dzięki temu o niczym nie zapomnimy, a jednocześnie zapobiegniemy kupieniu produktów, których nie potrzebujemy albo takich, które mogą się zepsuć, zanim będziemy mieli okazję je zużyć.

Może się zdarzyć, iż już po powrocie do domu okaże się, iż zakupiliśmy produkty, których nie zdążymy zużyć w odpowiednim czasie. Wybierajmy zatem takie, których świeżość i jakość pozwala na wykorzystanie wszystkiego w odpowiednim czasie. Co więcej, wybierajmy takie produkty, których data przydatności do spożycia również pozwoli na wykorzystanie wszystkiego, co nabywamy. Przy tej okazji zwróćmy uwagę na różnicę pomiędzy datą przydatności do spożycia i datą minimalnej trwałości. Data przydatności do spożycia (oznaczona „należy spożyć do”) wskazuje, do kiedy spożycie danego produktu jest bezpieczne, jeżeli przechowywany jest w warunkach określonych na opakowaniu. Po upływie tego terminu nie należy spożywać produktów. Oznaczenie takie znaleźć można na produktach nietrwałych, takich jak np. świeże ryby albo świeże mięso mielone. Natomiast data minimalnej trwałości (oznaczona „najlepiej spożyć przed”) wskazuje, do kiedy żywność zachowuje odpowiednią jakość. Po przekroczeniu tego terminu produkt wciąż jest bezpieczny, jeżeli przestrzegane są wytyczne w zakresie przechowywania, a opakowanie nie jest naruszone. Po tej dacie taka żywność może jednak zacząć tracić swoje właściwości smakowe i zmieniać konsystencję.

Czasem warto podczas zakupów poświęcić więcej czasu na dokładne obejrzenie produktu i przeczytanie ważnych informacji zawartych na opakowaniu. Przemyślane zakupy to także ilości dostosowane do naszych indywidualnych potrzeb. Sprawdźmy w przepisie, jaką ilość danego produktu spożywczego potrzebujemy. Oceńmy także, czy kupujemy produkt, który powinien być spożyty niezwłocznie. Niektóre produkty spożywcze mogą się zepsuć szybciej, niż nam się wydaje.

Przeciwdziałanie marnowaniu żywności bezpośrednio łączy się z rozważnym korzystaniem z opakowań. Jeżeli ich nie potrzebujemy albo produkt spożywczy ich nie wymaga, powinniśmy z nich zrezygnować. Natomiast jeżeli jest inaczej, wybierajmy produkty w takich opakowaniach, które pozwalają wydłużyć czas, w którym żywność zachowa świeżość i smak. Jeżeli przyczyni się to do przeciwdziałania marnowaniu żywności, wybierajmy produkty odpowiednio porcjowane. Dotyczyć to powinno przede wszystkim produktów szybko psujących się, ale również takich, które wysychają lub mogą zmieniać kolor po otwarciu. Innym sposobem będzie wybieranie produktów w opakowaniach, które można w łatwy sposób ponownie zamknąć. Dzięki temu żywność dłużej zachowa nie tylko jakość, ale atrakcyjny smak i zapach. Szukajmy zatem produktów w opakowaniach z nakrętkami lub zamykanymi wieczkami. Zwróćmy jednak uwagę, aby były to opakowania, które bez problemu można potem poddać recyklingowi.

Równie ważne, co produkt i opakowanie, są informacje, które otrzymujesz razem z produktem. Bardzo często producenci umieszczają na opakowaniu informacje na temat sposobu podania produktu albo połączenia z innymi produktami, zdarza się też, że otrzymujemy gotowe przepisy kulinarne. Dzięki temu - mimo braku pomysłu na sposób spożycia - możemy skorzystać z tych informacji i wykorzystać dany produkt w całości.

Jest wiele sposobów, dzięki którym dokonując rozsądnych wyborów, możemy przyczyniać się do przeciwdziałania marnowaniu żywności. Obserwujmy, jak wygląda nasz koszyk w sklepie oraz szafki i lodówka w domu. Starajmy się unikać błędów, które zdarzyło nam się popełnić w przeszłości. Oraz zachęcajmy innych do wprowadzania drobnych zmian w swoim życiu. W ten sposób będziemy wytwarzać mniej odpadów z produktów spożywczych i przyczyniać się do lepszego stanu środowiska naturalnego.

Jako konsumenci mamy ogromny wpływ na otaczającą nas rzeczywistość. Nasze codzienne wybory oraz zachowania oddziałują na stan środowiska naturalnego. Wpływają też na innych: nasze rodziny, przyjaciół oraz kolegów i koleżanki z pracy lub szkoły. Dlatego tak ważne jest, abyśmy świadomie dokonywali wyborów oraz analizowali różne aspekty swojego oddziaływania na środowisko.

Czytaj więcej...

 

Jednym ze sposobów bycia odpowiedzialnym konsumentem jest wprowadzanie drobnych zmian do czynności, które wykonujemy codziennie. Oszczędne korzystanie z zasobów, jak np. wyłączanie światła, kiedy wychodzimy z pokoju, branie prysznica zamiast długiej kąpieli, używanie zmywarki zamiast mycia ręcznego to przykłady zmian, które – jeżeli wprowadzane przez wiele osób – mogą przełożyć się na rzeczywiste oszczędności zarówno środowiskowe, jak i ekonomiczne.

Odpowiedzialny konsument to również taki, który poszukuje nowych, bardziej zaawansowanych modeli ograniczania swojego wpływu na środowisko. Pomocne mogą się tu okazać cyrkularne modele biznesowe, w ramach których sprawiamy, że nasze zachowania są bardziej wydajne, a produkty, z których korzystamy, mają wydłużony czas życia. Przykładem może być naprawianie produktów, które już posiadamy, a także wyszukiwanie informacji, jak można dokonać tego samodzielnie. Jeżeli jest to niemożliwe lub za trudne, pomocna może okazać się wizyta u specjalisty. Bardzo możliwe, iż gdzieś w okolicy, w której mieszkamy, znajduje się kawiarenka naprawcza, gdzie można się nauczyć, jak przywrócić życie niesprawnym przedmiotom. Ponadto zamiast wyrzucać, można wymieniać się przedmiotami, których nie używamy albo przekazać je potrzebującym. W tym z kolei pomocna może okazać się aplikacja w smartfonie lub inne zorganizowane miejsce wymiany.

Odpowiedzialnie możemy także postępować wspólnie, np. z sąsiadami albo znajomymi. Jeżeli wszyscy posiadamy na własność rzadko wykorzystywane produkty (np. kosiarkę do trawy), płacimy za to. W ten sposób zużywamy także dużo więcej surowców, a przez to generujemy też większe ilości odpadów. Alternatywnym modelem używania produktów jest tzw. ekonomia współdzielenia, która polega na współużytkowaniu, współnabywaniu, a nawet współtworzeniu użytkowanych przedmiotów. To całkowita zmiana modelu organizacji i dystrybucji produktów. W ten sposób są one używane wspólnie: częściej i przez większą liczbę osób. Ten model gospodarczy można realizować na różne sposoby. Nabywając produkty indywidualnie przez grupę osób lub korzystając z wyspecjalizowanych usług wypożyczania. W ekonomii współdzielenia ważny jest także jak najdłuższy czas używania produktów oraz możliwość ich naprawiania. Zatem dowiedz się, czy nabywane produkty są odpowiedniej jakości lub czy sprzedawca albo prowadzący punkt usługowy zapewnia naprawę.

Jeszcze bardziej zaawansowanym sposobem bycia odpowiedzialnym konsumentem jest ocena śladu środowiskowego wykorzystywanych przez nas produktów. W ten sposób pokazujemy rzeczywisty wpływ produktu na środowisko. Celem takiego działania jest porównanie oddziaływania na środowisko w całym cyklu życia, a nie tylko w odniesieniu do jednego z jego etapów. Niech za przykład posłużą produkty wykonane ze szkła. Innowacyjne metody projektowania sprawiają, że zarówno sam proces produkcji, jak i późniejsze użytkowanie produktów może być mniej lub bardziej przyjazne środowisku. To właśnie design odpowiedzialny jest za tworzenie coraz lepszych produktów, np. z bardziej wytrzymałego szkła. Projektowanie odpowiada też za produkowanie wygodniejszych w użytkowaniu opakowań, np. butelek, albo takich, które można większą liczbę razy zawracać do ponownego napełnienia. Produkcja szkła to energochłonny proces, w którym używa się zarówno surowce mineralne, jak i energetyczne. W zależności od technologii produkcji i sposobu wytwarzania energii potrzebnej do procesu wytworzony produkt naznaczony może być podczas użytkowania różnym śladem środowiskowym. Szkło jest surowcem, w którym dostarczane są na rynek różne produkty (np. spożywcze). Z jednej strony może być opakowaniem, które wykorzystamy do innych produktów lub zwrócimy jako butelka zwrotna. Z drugiej strony jest cięższe od niektórych alternatywnych opakowań, przez co potrzeba więcej energii na transport produktów w szklanych opakowaniach. Te właściwości również wpływają na ślad środowiskowy produktu. Analizujmy więc, jakie było rzeczywiste oddziaływanie produktu, zanim jeszcze do nas trafiło, czy jego design odpowiada na wyzwania współczesności oraz czy produkcja i dystrybucja są wydajne energetycznie i surowcowo.

Poprzez nasze wybory konsumenckie mamy ogromny wpływ na nasz ślad środowiskowy. Możemy wybrać napój w szklanej butelce oraz w takiej z tworzywa sztucznego. Butelka szklana może być zwrotna albo bezzwrotna. Szklanego słoika możemy użyć do domowych przetworów albo się go pozbyć po zużyciu. A z powodu zbitej szybki w smartfonie podejmujemy decyzję o jej wymianie albo o zakupie nowego urządzenia. Każdy z powyższych wyborów to inny stopień naszego oddziaływania na środowisko. Szkło opakowaniowe to cenny surowiec wtórny. Ale tylko wtedy, jeżeli jest zbierane zgodnie z zasadami selektywnego zbierania do zielonego pojemnika. Ślad środowiskowy butelki wrzuconej do kontenera innego koloru sprawia, że opakowanie takie ma inny ślad środowiskowy. A jeszcze inny będzie miało, jeżeli pozbędziemy się go poprzez pozostawienie w lesie, gdzie może spowodować pożar albo inne zniszczenia. Im więcej prawidłowo zebranych odpadów, tym więcej dobrej jakości surowców wtórnych potrzebnych do produkcji. Ale na ślad środowiskowy wpływ mają także technologia recyklingu, ilość i źródło energii dostarczanej do procesu oraz zapotrzebowanie na surowce wtórne. Jak widzimy przyjazne środowisku użytkowanie produktu oraz późniejsze zbieranie i zagospodarowanie odpadów to równie ważne elementy cyklu życia, wpływające na ślad środowiskowy. Każdy z nas ma wpływ – przynajmniej częściowy – na każdy ze wspomnianych elementów.

Pamiętajmy, iż najlepsze odpady to takie, które w ogóle nie powstały i temu mają służyć wspomniane zmiany zachowań i nowe, cyrkularne modele gospodarcze. Każdy z nas powinien spróbować wprowadzić je do swojego życia, a przekona się, że są nie tylko dużym ułatwieniem, ale także powodują oszczędności oraz przyczyniają się do zmniejszenia naszego oddziaływania na środowisko.

W Polsce obowiązuje system segregacji odpadów (JSSO), w ramach którego odpady komunalne zbiera się w podziale na pięć głównych frakcji (w nawiasach podano kolor pojemnika lub worka):

Czytaj więcej...

 

  • PAPIER (kolor niebieski)
  • METALE I TWORZYWA SZTUCZNE (kolor żółty)
  • SZKŁO (kolor zielony)
  • BIO (kolor brązowy)
  • ZMIESZANE / RESZTKOWE (kolor czarny).

W niektórych gminach szkło zbierane jest w podziale na kolory. Wówczas system uzupełniony jest o:

  • szkło bezbarwne (kolor biały)
  • szkło kolorowe (kolor zielony).

Szczegółowa lista odpadów, które można wrzucać do poszczególnych pojemników powinna być dostępna na stronach internetowych gmin lub związków międzygminnych, ponieważ to one organizują system selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Różnice wynikają z infrastruktury dostępnej dla danej lokalizacji (np. kompostownia lub biogazownia, możliwości technologiczne sortowni, itp.).

Większość grup odpadów podlega jednak tym samym zasadom, w ramach których:

  • Do pojemnika niebieskiego wrzucać należy elementy papierowe i tekturowe, w tym opakowania, kartony, gazety, czasopisma, papiery biurowe i szkolne, zeszyty.
  • Do pojemnika żółtego, który oznaczony jest napisem „metale i tworzywa sztuczne”, wrzucać należy nie tylko wszystkie opakowania z tworzyw sztucznych, w tym kubeczki po jogurtach, butelki i folie, plastikowe pojemniki po detergentach i metale (np. puszkę po konserwie lub po napoju), ale także opakowania wielomateriałowe (np. kartony po mleku czy folie po batonikach lub chipsach).
  • Do pojemnika zielonego wyrzucać należy szkło białe i kolorowe, jak puste butelki, słoiki czy szklane opakowania po kosmetykach (jeżeli nie są wykonane z trwale połączonych kilku surowców). W niektórych gminach obowiązuje bardziej szczegółowy system zbierania odpadów szklanych, wówczas do pojemnika zielonego wrzucać należy szkło kolorowe, a do pojemnika białego – bezbarwne. W każdym przypadku zabronione jest wrzucanie do tych pojemników potłuczonych szklanek, ceramicznych naczyń, luster, szyb czy zepsutych okularów, ponieważ odpady te uniemożliwią recykling dominujących w tym strumieniu szklanych odpadów opakowaniowych.

Odpadów opakowaniowych nie trzeba myć przed wrzuceniem do odpowiedniego pojemnika, ponieważ przed procesem recyklingu są odpowiednio przygotowywane – czyszczone i dezynfekowane. Konieczne jest jednak opróżnienie opakowań – zbyt duże ilości żywności mogą spowodować zanieczyszczenie, które poskutkuje rozwinięciem się pleśni lub zagnieżdżeniem gryzoni, poszukujących pożywienia.

  • Do pojemnika brązowego wyrzucać należy przede wszystkim odpady roślinne (liście, kwiaty, łodygi) i odpady żywności, czyli resztki jedzenia, obierki, łupiny, skorupki po jajach, resztki warzyw i owoców (także te popsute).

W zależności od gminy odpady ulegające biodegradacji mogą być kompostowane lub przetwarzane w biogazowni. Wszystko zależy od dostępnej infrastruktury w danej lokalizacji. Dlatego bardzo ważne jest dokładne zapoznanie się z wytycznymi dla konkretnej gminy. Jeśli odpady z brązowego pojemnika przekazywane są do kompostowania, to nie należy wrzucać do niego kości i resztek mięsa, gdyż uniemożliwią ten proces. Natomiast jeśli w danej gminie odpady bio trafiają do biogazowni, wówczas ww. odpady można umieszczać w tym pojemniku.

Bardzo praktycznym rozwiązaniem, umożliwiającym skuteczne przetworzenie odpadów ulegających biodegradacji w nawóz, który można wykorzystać na własne potrzeby, jest prowadzenie kompostownika, w którym odpady roślinne i odpady żywności można poddać kompostowaniu. Jest to w pełni zgodne z obowiązującym prawem i powinno wiązać się z obniżeniem opłaty za odpady komunalne, wnoszonej do gminy.

  • Do pojemnika czarnego natomiast wrzucać należy wszystko to, czego nie można wrzucić do kolorowych pojemników ani oddać do PSZOK-u lub innego punktu zbierania. Jest to pojemnik na odpady zmieszane, zwane także resztkowymi. Będą to np. zatłuszczony papier, zużyte środki higieny osobistej, jak podpaski, resztki mięsa (w sytuacji, gdy odpady ulegające biodegradacji są poddawane kompostowaniu).

Ważnym elementem systemu selektywnego zbierania odpadów są Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, w skrócie PSZOK. Każda gmina powinna zapewnić mieszkańcom co najmniej jedno takie miejsce – samodzielnie lub we współpracy z inną gminą. Przywozimy tu stare meble, zużyte opony, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, drobny gruz budowlany, farby i puste pojemniki po farbach, smarach, olejach, przepalone świetlówki, żarówki, zużyte akumulatory i baterie, starą odzież, przeterminowane leki i chemikalia oraz wiele innych. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz zużyte baterie można wyrzucić także do specjalnych pojemników w każdym większym sklepie oferującym elektronikę i sprzęt gospodarstwa domowego.

Każdy z nas mierzy się z problemem odpadów, których nie wolno wyrzucić do pojemników do segregacji. Zużyty sprzęt RTV i AGD, opony, akumulator, gruz po remoncie, stare meble – oddamy nieodpłatnie w gminnym punkcie selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK).

Czytaj więcej...

 

PSZOK-i działają we wszystkich gminach w wersji stacjonarnej, a nawet mobilnej! Ich adresów szukajmy w Internecie na stronie gminy lub pytajmy o nie w naszym Urzędzie. Punkty te za darmo przyjmują odpady z gospodarstw domowych. Także te, które zawierają niebezpieczne materiały czy substancje. To bardzo ważne, by odpady niebezpieczne, czyli np. baterie, zużyte tonery, trafiły do PSZOK, ponieważ stamtąd zostaną przekazane do recyklerów, którzy, zajmują się ich przetwarzaniem. Nie wszyscy wiedzą, że jedna zużyta bateria z pilota samochodowego jest w stanie zatruć aż 400 litrów wody!

Niedopuszczalną praktyką jest pozostawianie problematycznych odpadów w zwykłych pojemnikach do segregowania odpadów lub wręcz porzucanie ich w miejscach do tego nieprzeznaczonych (np. lasach, polach). Powoduje to wielkie straty dla przyrody i państwa, które wydaje na oczyszczanie takich miejsc ogromne środki finansowe, np. na usuwanie odpadów z lasów ponad 16 mln złotych rocznie . Przecież legalnie i bezpłatnie możemy przekazać nasze odpady do PSZOK-u.

Punkty (PSZOK-i) nie przyjmują jedynie odpadów, których ilość lub rodzaj wskazują, że pochodzą z prowadzenia działalności gospodarczej. Do Punktów można odwieźć praktycznie wszystkie odpady powstające w gospodarstwach domowych. Pamiętajmy też, że przeterminowane leki oddamy za darmo również w aptekach, a gdy kupimy nowy toner czy sprzęt AGD, sprzedawca ma obowiązek nieodpłatnie odebrać od nas zużyty sprzęt tego samego rodzaju.

Natomiast porzucanie odpadów w miejscach nieprzeznaczonych do ich zagospodarowania jest nie tylko wyjątkowo naganne, ale i skutecznie ścigane. W dodatku dzięki obecnym wokół nas systemom kamer często łatwo ustalić, kto je porzucił. Zamiast niszczyć krajobraz, zatruwać wodę i glebę, po prostu zawieźmy odpady do PSZOK.

Jakie odpady przyjmuje PSZOK?

Każdy Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych musi zapewniać przyjęcie takich odpadów, jak:

  • przeterminowane leki
  • odpady wielkogabarytowe
  • odpady zielone
  • odpady budowlane, poremontowe i rozbiórkowe
  • zużyte opony
  • elektrośmieci, czyli sprzęt elektryczny i elektroniczny
  • baterie i akumulatory
  • opakowania z papieru i tektury
  • odpady opakowaniowe z metali i tworzyw sztucznych
  • szkło opakowaniowe
  • opakowania z tekstyliów
  • opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone
  • pojemniki pod ciśnieniem po aerozolach, zużyte lub przeterminowane gaśnice samochodowe i z gospodarstw domowych
  • opony pojazdów osobowych, motocykli, rowerów
  • beton oraz gruz betonowy
  • gruz ceglany
  • zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, ceramiki, glazury, terakoty itp.
  • szkło okienne, drzwiowe, bezbarwne, lustra
  • odzież
  • tekstylia
  • rozpuszczalniki
  • kwasy
  • alkalia (substancje żrące)
  • odczynniki fotograficzne
  • środki ochrony roślin zawierające substancje niebezpieczne
  • świetlówki, świetlówki energooszczędne
  • termometry rtęciowe
  • urządzenia chłodnicze i klimatyzacyjne, np.: lodówki, chłodziarki, klimatyzatory domowe
  • oleje spożywcze (przeterminowane zużyte)
  • przepracowane lub przeterminowane oleje silników samochodowych
  • farby, farby drukarskie, tusze, tonery do drukarek zawierające substancje niebezpieczne
  • kleje, lepiszcze i żywice zawierające substancje niebezpieczne
  • farby, farby drukarskie, tusze, tonery do drukarek
  • kleje, lepiszcze i żywice
  • detergenty zawierające substancje niebezpieczne
  • detergenty
  • leki
  • akumulatory i baterie
  • telewizory, monitory
  • małe i duże urządzenia elektryczne i elektroniczne
  • drewno zawierające substancje niebezpieczne
  • drewno, tj. skrzynki drewniane, deski itp.
  • odpady tworzyw sztucznych, np. wiadra, miski, zabawki, skrzynki, meble ogrodowe itp.
  • odpady metali, np. ramy rowerowe, koła rowerowe, wieszaki, obudowy urządzeń, klamki, elementy metalowe itp.
  • środki ochrony roślin niezawierające substancji niebezpiecznych
  • inne odpady komunalne
  • odpady wielkogabarytowe – meble
  • odpady wielkogabarytowe – materace

Obowiązkiem gminy jest objęcie wszystkich swoich mieszkańców systemem zbiórki odpadów komunalnych. Gmina musi też na bieżąco analizować potrzeby mieszkańców w kwestii gospodarowania odpadami.

Czytaj więcej...

Zgodnie z art. 6c Ustawy o Utrzymaniu Czystości i Porządku w Gminach, gminy są zobowiązane do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli zamieszkanych nieruchomości. Rada gminy może też zadecydować o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nikt nie zamieszkuje, ale powstają tam odpady komunalne.

Ogólne ramy funkcjonowania systemu gospodarki odpadami w gminach (czyli procesy gromadzenia, odbioru, transportu i zagospodarowania odpadów komunalnych) określa rada gminy w uchwałach. Najważniejszą z tych uchwał jest Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie danej gminy (akt prawa miejscowego), który precyzuje między innymi, jakie konkretnie odpady komunalne powstające w gospodarstwach domowych są zbierane w gminie w sposób selektywny, jak należy je gromadzić, kto i kiedy odbiera.

Gmina wybiera - w drodze przetargu - przedsiębiorstwo albo kilka przedsiębiorstw, które będą odbierać odpady lub odbierać i zagospodarowywać odpady. Gmina planuje też system opłat, by pokryć koszty organizacji tych usług, a także rozwoju niezbędnej infrastruktury, w tym tworzenie punktów selektywnego zbierania odpadów (PSZOK).

Opłaty ustala gmina

Każda gmina sama określa zarówno metodę naliczania opłat za wywóz odpadów, jak i wysokość stawek opłaty. Opłatę można zróżnicować nawet w obrębie tej samej gminy ze względu na gęstość zaludnienia, rodzaj zabudowy, odległość zabudowań od instalacji przetwarzania odpadów.

Zgodnie z Ustawą gminy mogą wybierać jeden z czterech sposobów naliczania opłaty:

  • od liczby mieszkańców faktycznie zamieszkujących daną nieruchomość,
  • od powierzchni nieruchomości,
  • od ilości zużytej wody,
  • za gospodarstwo domowe (stawka ryczałtowa),

albo dokonywać wyboru różnych metod dla poszczególnych części terenu gmin (np. w części wyposażonej w odpowiednie liczniki stawka będzie oparta o ilość zużytej wody, natomiast w przypadku pozostałej części – według innej, bardziej odpowiedniej metody).

Gminy mogą też różnicować opłaty za wywóz śmieci poprzez wprowadzenie ulg albo dopłat dla gorzej sytuowanych właścicieli nieruchomości, którzy będą spełniać określone kryteria dochodowe.

Gminy mają obowiązek stale nadzorować gospodarowanie odpadami komunalnymi na swoim terenie, a także prowadzić proces edukacyjny dla mieszkańców, np. przez rozwieszanie ulotek o recyklingu, działalność informacyjną w szkołach (konkursy, tematyczne lekcje itp.).

Wszelkie nieprawidłowości w zakresie gospodarki odpadami (np. brak odpowiednich pojemników, nierealizowanie harmonogramu odbioru, niewłaściwe wykonywanie usług przedsiębiorstw odbierających odpady lub prowadzących PSZOK) - należy zgłaszać do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, natomiast w przypadku braku podjęcia przez niego odpowiedniej interwencji, do rady gminy. Gdyby rada gminy także nie podjęła działań, instancją wyższą jest wojewoda.

Najwyższy czas, abyśmy przestali patrzeć na odpady jak na „śmieci” – coś zbędnego, niepotrzebnego, kłopotliwego. W rzeczywistości są one surowcem. Jeśli segregujemy odpady, nasza opłata za ich odbiór i zagospodarowanie jest niższa, dodatkowo chronimy środowisko naturalne i rozwijamy nowoczesną cyrkulacyjną gospodarkę, w której prawie nic się nie marnuje, a surowce i przedmioty są wykorzystywane wielokrotnie.

Czytaj więcej...

 

Materiały, z których składają się odpady są łatwiejsze lub trudniejsze do przetworzenia na nowe produkty, ale większość z nich nadaje się do recyklingu. Szkło i aluminium podlegają recyklingowi w 100%, można je też przetwarzać wiele razy. W przypadku aluminium jest to o tyle ważne, że produkcja aluminium z rud jest relatywnie droga, a złoża boksytu nie odnawiają się. Tymczasem wystarczy 600 puszek aluminiowych, by powstała rama do roweru, a z 3 puszek zrobimy oprawki okularów.

Dzięki recyklingowi szkła możemy ograniczyć zużycie piasku, dolomitu i sody. Wprowadzając tylko jedną szklaną butelkę do wtórnego obiegu, ograniczamy zużycie energii równe 4 godzinom pracy 100-watowej żarówki! Tymczasem statystyczny mieszkaniec Polski nieprawidłowo wyrzuca do pojemników na odpady zmieszane aż 56 szklanych opakowań rocznie. Warto zmienić te przyzwyczajenia.

W Polsce, przez brak nawyku właściwej segregacji szkła, przetapia się tylko 30 proc. wyrzucanych szklanych opakowań – butelek i słoików, a w innych krajach rozwiniętych aż 80 proc.! Szkło, które wrzucamy do pojemnika na odpady zmieszane: lustra, szyby okienne i samochodowe, szklanki, kieliszki, naczynia żaroodporne, żarówki starego typu – różni się od szkła ze słoików i butelek składem chemicznym i temperaturą topnienia. Nie może być przetapiane w piecach przeznaczonych do przerabiania stłuczki opakowaniowej pochodzącej z selektywnej zbiórki. Właśnie dlatego musimy skrupulatnie dzielić szklane odpady na frakcje, bo na etapie stłuczki nie da się już łatwo i tanio rozpoznać, z jakiego szkła pochodzą dane fragmenty.

Tworzywa sztuczne powstają z pochodnych ropy naftowej. Zamiast zużywać ropę, której zasoby są ograniczone i której wydobycie jest bardzo kosztowne, tworzywa sztuczne można ponownie wykorzystać – jako surowiec wtórny.
Na przykład z 35 popularnych butelek PET można wyprodukować bluzę z polaru. Plastik może być też przetwarzany na innego rodzaju ubrania specjalistyczne lub sportowe, powstają z niego także namioty, plecaki czy buty.

Z kolei, aby uratować przed wyrębem jedno drzewo, wystarczy odzyskać 59 kg makulatury.
Z jednej tony makulatury otrzymujemy aż 900 kg papieru!

Jeszcze cenniejsze okazują się odpady ze sprzętu elektronicznego i AGD. Z miliona oddanych do punktów zbiórki selektywnej telefonów komórkowych można uzyskać nawet 15,87 ton miedzi, około 350 kilogramów srebra, 34 kilogramy złota czy prawie 15 kilogramów palladu.

Powtórne wykorzystanie odpadów to jedyny skuteczny sposób, by nie dostały się one do środowiska. Około 2 milionów ptaków i ssaków wodnych ginie na świecie każdego roku na skutek połknięcia plastikowych odpadów wrzucanych do mórz i oceanów. Ilość nagromadzonych na planecie odpadów zwiększyła się trzykrotnie przez ostatnie 20 lat. Zajmowana przez te odpady powierzchnia zwiększyła się dwukrotnie. Nie ma już na Ziemi miejsca na kolejne porzucone odpady.

Zacznij już dziś!

Segregujmy odpady jeszcze staranniej niż dotąd, by łatwiej i skuteczniej poddać je procesowi recyklingu. Recykling pozwala:

  • obniżyć koszty wytwarzania nowych produktów,
  • zmniejszyć ilość opadów zalegających na składowiskach,
  • chronić zasoby naturalne przez wykorzystanie surowców wtórnych,
  • obniżyć ilość energii potrzebnej do wyprodukowania nowych dóbr.

Każdy z nas może spróbować „wytwarzać” mniej odpadów. To jak najbardziej możliwe – wystarczy, że na zakupach uważniej przyjrzymy się opakowaniom wybieranych produktów. Jakich zasad się trzymać?

Czytaj więcej...

Jeśli już powstają odpady, recykling to najlepsza metoda ich przetwarzania. Niestety, nie wszystkie opakowania i produkty, z którymi stykamy się na co dzień, można poddać temu procesowi, czasem ze względu na zabrudzenie. Znanym każdemu odpadem, który niekoniecznie nadaje się do recyklingu są… tekturowe pudełka po pizzy. Większość osób wyrzuca takie pudełko do pojemnika na papier. Tymczasem nie zawsze ma to sens. Jeśli pudełko jest bardzo zatłuszczone, nie podlega już przeróbce razem z frakcją papieru i powinno trafić do odpadów zmieszanych. Do recyklingu nie nadają się także zabrudzone opakowania po jedzeniu na wynos. Problematyczne są także papierowe kubki po kawie czy herbacie. Nasyca się je polietylenem, by były wodoodporne. Niestety, aby taki kubek można było wykorzystać ponownie, trzeba by oddzielić papier od polietylenu, co jest procesem nieopłacalnym.

Żeby „wytwarzać mniej odpadów” najlepiej byłoby ograniczyć konsumpcję żywności oferowanej w jednorazowych opakowaniach.

A oto różne zasady, którymi warto kierować się na zakupach:

  • Aby zmniejszyć w domowych odpadach liczbę jednorazowych foliówek i styropianowych tacek, najlepiej wybierać produkty bez opakowania, które zapakujemy do własnej torby. W ten sposób możemy kupować warzywa, owoce, mięso lub pieczywo. Nieopakowane produkty znajdziemy bez problemu na bazarze, w piekarni, warzywniaku, sklepie mięsnym, jak i w supermarkecie na stoiskach typu „bazarek”. Są też sklepy, które oferują produkty na wagę pakowane wyłącznie do pojemników klientów.
  • Papierowe torebki, które miały zastąpić zrywki przy stoiskach z warzywami, owocami, pieczywem często pokrywane są warstwą wosku, która sprawia, że nie nadają się do recyklingu. Lepiej pakować warzywa, owoce i pieczywo we własne płócienne torby lub w ekoworeczki.
  • W domu zamiast butelkowanej wody, szczególnie tej w butelkach z plastiku, możemy pić tę prosto z kranu. Dziś jest już całkowicie bezpieczna i smaczna. Wodę butelkowaną kupujmy tylko z konieczności, np. w podróży.
  • Jeśli możemy sobie na to pozwolić finansowo, dobrze jest także kupować jedno większe opakowanie tego samego produktu zamiast kilku mniejszych. To doskonały sposób na ograniczenie produkcji zbędnych odpadów. Co więcej – duże opakowania w ogólnym rozrachunku okazują się tańsze, a zakupiony towar starcza nam na dłużej.
  • Pamiętajmy, żeby do sklepu iść z własną torbą wielokrotnego użytku. Im rzadziej skorzystamy z plastikowych toreb dostępnych w każdym markecie, tym mniej odpadów wyląduje w koszu. Jeśli zapomnimy własnej torby, nie bierzmy cienkich jednorazówek – w prawie każdym sklepie można kupić solidne torby plastikowe, które będziemy mogli wykorzystać podczas następnych zakupów, jak i też do innych celów – np. jako torbę na segregowane surowce.
  • Kiedy to możliwe nie kupujmy jednorazówek i korzystajmy z produktów, które można użytkować wielokrotnie. Kupując kawę na wynos, możemy poprosić o przelanie jej do naszego własnego kubka termicznego, który nie tylko jest bardziej ekologiczny, ale też o wiele dłużej trzyma ciepło i nie parzy w ręce.
  • Najtrudniej zachować się odpowiedzialnie w czasie codziennych domowych porządków. Dla dobra środowiska powinniśmy zrezygnować z wygodnych, jednorazowych nasączanych ściereczek i zastąpić je np. ścierką z mikrofibry wielokrotnego użytku.
  • Zamiast za każdym razem kupować dozownik z mydłem w płynie czy płynem do mycia okien, możemy kupić go raz, a później uzupełniać mydło lub inny środek czyszczący z opakowań uzupełniających, które są tańsze od produktu z dozownikiem. Ponadto, zamiast używać jednorazowych maszynek do golenia, można korzystać z maszynek na wymienne ostrza.
  • Jeśli tylko to jest możliwe, zamiast od razu kupować nowe, naprawiajmy i odświeżajmy nasze meble i podręczne sprzęty gospodarstwa domowego.
  • Niepotrzebne ubrania, meble, sprzęt elektroniczny możemy oddać lub sprzedać. Zasada jest prosta – jeżeli czegoś nie potrzebujesz – podaj to dalej. Jest wiele sposobów, żeby oddać przedmioty, których nie potrzebujemy. Można spróbować wziąć udział w dzielnicowej wyprzedaży, można też skorzystać z internetowych portali wymiany sąsiedzkiej. Kto wie – może sami znajdziemy tam coś dla siebie?

Statystyczny Europejczyk wyrzuca rocznie 502 kg odpadów. W oceanach dryfuje ich tyle, że teoretycznie mogą utworzyć siódmy kontynent! Nowoczesnym rozwiązaniem problemu odpadów jest recykling. Zastępując surowce naturalne – wtórnymi, realizujemy założenia zasobooszczędnej gospodarki niskoemisyjnej, wspierając zrównoważony rozwój.

Czytaj więcej...

W uproszczeniu recykling polega na powtórnym przetwarzaniu odpadów w procesach przemysłowych w celu uzyskania substancji lub materiałów o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu. Dzięki recyklingowi możemy odzyskać surowce, z których m.in. powstały opakowania, które po użyciu stały się odpadami. Brak surowców w przyszłości może stanowić poważne zagrożenie dla wielu państw. Ramowa dyrektywa unijna 2008/98/WE zobowiązuje państwa członkowskie do zastosowania wszelkich niezbędnych środków, które posłużą budowaniu europejskiej gospodarki recyklingu o wysokiej wydajności zasobów, aby zminimalizować to zagrożenie dla przyszłych pokoleń w Europie.

RECYKLING…
…to proces odzysku, w czasie którego materiały odpadowe są ponownie przetwarzane w surowce, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach. Recykling jest najbardziej preferowanym sposobem zagospodarowania w przypadku, gdy nie uda się zapobiec powstaniu odpadów lub przygotować ich do ponownego użycia.

Gospodarka o obiegu zamkniętym

W nowoczesnej gospodarce, tzw. cyrkulacyjnej, kładzie się większy nacisk na ponowne wykorzystywanie, naprawianie, odnawianie oraz recykling materiałów i produktów.

To, co dotychczas uznawano za odpady, możemy zamienić w zasoby.
Wśród odpadów z gospodarstw domowych do recyklingu szczególnie nadają się:

  • butelki plastikowe po napojach typu PET,
  • butelki plastikowe po kosmetykach i środkach czystości,
  • duże folie opakowaniowe,
  • torebki foliowe,
  • puszki aluminiowe po napojach,
  • butelki szklane po napojach,
  • opakowania z kartonu,
  • biomasa roślinna.

Po pierwsze - papier

Do niebieskiego pojemnika możemy wrzucać papier, który nie jest wilgotny, nie miał kontaktu z żywnością, nie zawiera śladów środków chemicznych i budowlanych: gazety, papier biurowy, książki z miękkimi okładkami, kartony, ulotki itd. Pamiętajmy, żeby wcześniej pozbyć się wszystkich elementów metalowych lub plastikowych.

Co powstaje z papierowych odpadów? Z odzyskanego papieru wytwarza się ponad 5000 różnego rodzajów produktów: papier do pisania, serwetki, bandaże, patyczki do uszu, opakowania do jajek, doniczki, abażury, filtry do kawy, izolacje samochodowe, a nawet… banknoty.

Po drugie - plastik

Odpady plastikowe są najbardziej niebezpieczne dla środowiska, bo będą się rozkładać przez kilka tysięcy lat, a w tym czasie uwolnią wiele trujących związków. Na szczęście, prawie wszystkie przedmioty ze sztucznego tworzywa można przetworzyć. Zaliczają się do nich m.in.: butelki po napojach, kosmetykach, środkach czystości; wszelkie plastikowe pojemniki na żywność, nakrętki czy torby foliowe. Pamiętajmy, że wyrzucane butelki należy odkręcić i ścisnąć, by zajmowały mniej miejsca.

Jak można ponownie użyć plastiku? Z plastiku (PET lub HDPE) powstają: długopisy, folie, opakowania, butelki, zabawki, buty sportowe, bluzy z polaru, torby, namioty, meble ogrodowe, ramy okienne, słupki drogowe i płyty termoizolacyjne.

Po trzecie - szkło

Można je przetworzyć bez wielkich strat surowca. Wbrew powszechnemu przekonaniu do recyklingu nadają się nie tylko butelki, słoiki i szklane pojemniki po kosmetykach, które wrzucamy do kontenera z napisem/oznaczeniem „szkło”, ale też każdy inny typ szkła, nawet szyby, lustra i szklanki (poza ceramiką i fajansem). Jednak przetwarzanie odpadów szklanych innych niż szkło opakowaniowe, wymaga użycia odrębnych technologii. Dlatego odpady takie jak fragmenty luster, potłuczone szklanki czy żarówki starego typu wrzucamy do pojemnika na odpady zmieszane.

Co powstaje z odzyskanego szkła? Ze szkła, które może być przetwarzane praktycznie w nieskończoność, można otrzymać: pojemniki szklane, blaty kuchenne, kafelki, izolacje ścian oraz oczywiście kolejne butelki i opakowania.

Po czwarte – metal

A dokładniej aluminium, czyli materiał, który również można wielokrotnie przetwarzać bez strat na jakości. Do recyklingu nadają się więc puszki po napojach, folie kuchenne i inne metalowe opakowania.

Po piąte – bioodpady

Biomasa to najczęściej części roślin, które stanowią cenny wsad do procesów kompostowania i biofermentacji. Z kompostowania uzyskujemy kompost – nawóz dla nowych roślin, z biofermentacji – energię (np. elektryczną).

Jak segregować do recyklingu?

Od 1 lipca 2017 roku w Polsce działa Jednolity System Segregowania Odpadów (JSSO). Dzięki niemu odpady komunalne dzielone są na 5 frakcji (ewentualnie 6, jeśli w gminie występuje podział na szkło bezbarwne i kolorowe):

  • papier – pojemnik/worek w kolorze NIEBIESKIM,
  • metale i tworzywa sztuczne – pojemnik/worek w kolorze ŻÓŁTYM,
  • szkło – pojemnik/worek w kolorze ZIELONYM – w przypadku podziału na szkło bezbarwne i kolorowe:
    • szkło bezbarwne (pojemnik/worek w kolorze BIAŁYM),
    • szkło kolorowe (pojemnik/worek w kolorze ZIELONYM),
  • odpady BIO = biodegradowalne – pojemnik w kolorze BRĄZOWYM,
  • odpady zmieszane – pojemnik w kolorze CZARNYM.

Dla ułatwienia, każdy pojemnik lub worek – poza kolorystycznym dostosowaniem do odpowiedniej frakcji odpadu – powinien być również odpowiednio opisany słowami: „papier”, „metale i tworzywa”, „szkło”, „bio” i „odpady zmieszane”. Dodatkowo może posiadać naklejkę z informacją, jakie odpady w ramach danej frakcji mogą być w nim deponowane.

To bardzo ważne dla dalszego recyklingu odpadów: aby mogły zostać odpowiednio przetworzone frakcje zgromadzone w poszczególnych pojemnikach lub workach, nie mogą być zanieczyszczone!

Jeśli np. segregujemy opakowania szklane:
- jeżeli szkło opakowaniowe zbierane jest w pojemniku, to gromadzimy tylko butelki i słoiki, pozbawione zakrętek, wieczek, nie zostawiamy ich w workach foliowych. Wszelkie dodatkowe elementy z tworzywa i metali oraz torby foliowe, wrzucamy do pojemnika na „tworzywa i metale”. Szkło wyrzucone w torebkach foliowych w trakcie transportu może ulegać rozbiciu i powodować wymieszanie rozbitego szkła ze strzępkami toreb, co utrudnia ich rozdzielenie i recykling. Ponadto opakowań szklanych nie myjemy przed wyrzuceniem.

Podobnie postępujemy z bioodpadami – w przypadku zbierania ich w pojemnikach musimy wysypać zawartość z toreb plastikowych, które w trakcie transportu ulegają uszkodzeniu i zanieczyszczają surowiec.

Przydatne wskazówki

Stawiasz pierwsze kroki w segregacji? A może po prostu nie do końca masz pewność, do jakich pojemników powinny trafiać poszczególne odpady? Spokojnie. Wystarczy opanowanie kilku podstawowych zasad, aby segregacja odpadówstała się dla Ciebie prostym nawykiem. Zapoznaj się z naszym minivademecum i segreguj bez wysiłku!

Czytaj więcej...

 

Podział surowców do recyklingu

Surowce wtórne dzielimy na 4 frakcje, warto przygotować dla nich osobne worki lub pojemniki w mieszkaniu, co ułatwi nam ich segregację. Odpady, których dotyczy recykling to szkło (zielony pojemnik), papier (niebieski), metale i tworzywa sztuczne (żółty) oraz bioodpady (brązowy). Wszystko poza tymi kategoriami należy do opadów resztkowych (zmieszanych, 5 frakcja), a więc odpady, którenie nadają się do umieszczenia w workach lub pojemnikach na segregację (czarny lub szary pojemnik).

Zanim wyrzucisz…

Jak sprawnie i prawidłowo segregować odpady? Po zapoznaniu się z podstawowymi zasadami czynność tę warto zmienić w codzienny nawyk. Pierwszy krok to właściwa ocena danego odpadu –zjakiego materiału jest wykonany i do jakiego pojemnika powinien być wrzucony. Pamiętajmy przy tym, że nie segreguje się opakowań z resztkami jedzenia czy kartonów z płynami w środku. Powinny one być przed wyrzuceniem opróżnione, ponieważ zanieczyszczą inne surowce w pojemniku. Nie jest natomiast konieczne płukanie butelek czy zrywanie naklejek. Proste, prawda?
Dobrą praktyką jest również odkręcanie nakrętek i zgniatanie plastikowych butelek, kartonów, puszek z aluminium, przez co oszczędzimy dużo miejsca w koszu.
Niestety często zdarza się, że niektóre rodzaje odpadów wywołują w nas konsternację lub po prostu błędnie wrzucamy je do nieodpowiednich pojemników. Warto przyswoić sobie następujące podziały:

POJEMNIK NA PAPIER

Tu trafia papier biurowy, kartony, torby, gazety, magazyny, opakowania papierowe. Nie wyrzucamydo niego jednak papieru zanieczyszczonego (np. tłuszczem), odpadów higienicznych, papieru lakierowanego i foliowanego itp.

POJEMNIK NA SZKŁO

Możemy tu wrzucić szklane butelki i słoiki bez nakrętek oraz opakowania szklane po kosmetykach. Jednak nie każdy rodzaj szkła nadaje się do segregacji, np. znicze, ceramika – porcelana, talerze czy szkło żaroodporne powinny trafić do odpadów zmieszanych.

POJEMNIK NA METALE I TWORZYWA SZTUCZNE:

Powinny trafić tu opakowania plastikowe oraz metalowe: puszki, kartony po mleku i sokach, folia aluminiowa. Natomiast nie wrzucamy zabawek, opakowań po farbach, lakierach, olejach, opakowań z gumy oraz sprzętu elektronicznego i części samochodowych (nawet wykonanych z plastiku).

POJEMNIK NA BIOODPADY:

Nie wrzucamy tu popiołu, ziemi, kamieni, resztek mięsnych, kości i odchodów zwierzęcych. Do tego pojemnika powinno trafić wszystko, co jest organiczne i podlega rozkładowi, a więc np.: trociny, skoszona trawa, kora drzew, gałęzie, liście, odpady spożywcze i kuchenne.

PSZOK

Obok wyżej wymienionych kategorii jest jeszcze jedna - inne odpady, tj. np. leki, zużyte baterie, zużyty sprzęt RTV i AGD, odpady budowlane,które osobno powinny trafić do tzw. PSZOKów, czyli Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych.

Ile razy zdarzało Ci się zastanawiać, gdzie właściwie oddać zużyte opony lub akumulatory? Często mamy też problem z zagospodarowaniem mebli, odpadów budowlanych czy zużytych sprzętów elektronicznych, AGD, RTV itp. Tymczasem to dostępne na terenie każdej gminy Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych przyjmują tego typu odpady. To bardzo ważne, by trafiły właśnie tam, gdyż te artykuły podlegają specjalnemu przetwarzaniu ze względu na zawarte w nich substancje toksyczne. Na przykład jedna użyta bateria z zegarka elektronicznego jest w stanie zatruć aż 400 litrów wody! Niedopuszczalną praktyką jest pozostawianie problematycznych odpadóww lasach. Są to straty dla przyrody i państwa, które wydaje na oczyszczanie lasów z odpadów rocznie aż 16 mln złotych. Leki najlepiej wyrzucać do pojemników w aptekach.

Zasad dotyczących segregacji odpadów jest kilka. Zanim wejdzie nam ona w nawyk, warto skorzystać z przydatnej ściągi, którą można pobrać tutaj, a następnie wydrukować i przymocować do odpowiednich pojemników.

Co zyskujemy na segregacji odpadów?

Pamiętajmy, że od naszej segregacji zależy to, ile drzew ocalimy (papier), ile energii zaoszczędzimy (szkło), ile ropy naftowej nie zużyjemy (tworzywa sztuczne) oraz ile wartościowego nawozu uzyskamy dla życia organicznego (biodpady), a im mniej będzie w naszych koszach odpadów, tym mniejszy obszar składowisk i wynikających z nich zanieczyszczeń.. Dbajmy o to razem!

Idea Zero Waste (tłum. zero odpadów) jest odpowiedzią na szkody w środowisku powodowane konsumpcyjnym stylem życia człowieka. Coraz większa ilość wytwarzanych odpadów i zbyt szybkie zużycie zasobów naturalnych skłania wiele osób do „przejścia na Zero Waste”. Jakie korzyści przynosi model życia polegający na ograniczaniu zużywania zasobów, czyli po prostu na ich „niemarnowaniu”?

Czytaj więcej...

 

Zasady są proste

W stylu życiajakim jest Zero Waste istotną rolę odgrywają nasze codzienne wybory - oparte na minimalizmie i rozsądnym samoograniczaniu konsumpcji. W rezultacie prowadzą one do mniejszego zanieczyszczenia środowiska. Żeby łatwiej to zrozumieć, wystarczy zapoznać się z zasadami 5R, na których oparte jest Zero Waste:

Refuse (odmawiaj) - nie przyjmuj przedmiotów, które szybko wyrzucisz, tj. ulotki, próbki kosmetyków, opakowania i torby jednorazowego użytku.

Reduce (ograniczaj) - wprowadź minimalizm we własne życie, nabywaj i otaczaj się tylko tymi przedmiotami, które są rzeczywiście potrzebne oraz dokonuj świadomych zakupów. Właśnie dzięki przestrzeganiu tej zasady można ograniczyć ilość wytwarzanych odpadów.

Reuse (używaj ponownie) - unikaj przedmiotów jednorazowego użytku, a dla przedmiotów, które zostały już nabyte,szukaj ponownego zastosowania. Znajduj nowe przeznaczenie dla opakowań i innych przedmiotów. Jest dużo możliwości nowego zastosowania posiadanych rzeczy, np. stare ubrania, prześcieradła, firanki mogą być materiałem do szycia, a szklane słoiki stylowymi świecznikami.

Recycle (segreguj i przetwarzaj) - pamiętaj, jak ważny jest recykling, który jest następstwem prawidłowej segregacji odpadów. Stosuj ją codziennie w swoim domu zgodnie z Jednolitym Systemem Segregacji Odpadów, w którym do pięciu odrębnych pojemników wrzucane są inne frakcje odpadów (szkło, metal i tworzywa sztuczne, papier, bioodpady i odpady zmieszane).

Rot (kompostuj) - również odpady organiczne, tj. resztki jedzenia, gałęzie, trawa czy liście, mogą być wykorzystane do tworzenia wartościowego, naturalnego nawozu dla roślin.

Przy okazji wprowadzania w życie idei Zero Waste warto wziąć też pod uwagę zasadę repair – naprawiania zepsutych przedmiotów. Jest ona wykorzystywana przez różnego rodzaju firmy i instytucje. Przykładowo w Pile otwarta została Repair Cafe, gdzie za darmo naprawić można zepsuty przedmiot. Coraz częściej możemy też spotkać się z inicjatywami polegającymi na lokalnych zbiórkach i wymianach produktów. Są one symptomem zmian w podejściu do kwestii posiadania i dobrym przykładem zapobiegania powstawaniu opadów.

Zero Waste na co dzień

Bycie „zerowesterem” polega przedewszystkim na podejmowaniu bardzo odpowiedzialnych decyzji zakupowych. Świadome wybory i wkładanie mniejszej liczby produktów do koszyka to pierwszy krok prowadzący do zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów zanieczyszczających środowisko.Idea niemarnowania kładzie równieżnacisk na jak najdłuższe lub wielokrotne używanie posiadanych przedmiotów. Mogą one znajdować nowe zastosowania, być przekazane innym ludziom lubnaprawiane. Przykładowo możemy dzielić się ubraniami, meblami czy nieużywanym już sprzętem. Zero Waste to też powrót do tradycji – dobra okazja, by sięgnąć po praktyki naszych dziadków, w których zamiast chemicznych proszków używa się naturalnej sody, a kupowane latem owoce i warzywa trafiają do ponownie użytych słoików w formie smacznych przetworów. Rezygnacja z zakupu niepotrzebnych przedmiotów, przemyślane planowanie posiłków czy nabywanie produktów w większych opakowaniach (np. zamiast 6 małych opakowań jogurtu lepiej kupić 3 duże) daje wymierne korzyści w postaci zaoszczędzonych pieniędzy. Pozwala również bardziej docenić wartość tego, co posiadamy.

Życie w zgodzie z ekologią

Postawa Zero Wastejest w pełni etyczna i ekologiczna, gdyż wynika z poczucia odpowiedzialności za nadmierne zużycie zasobów naturalnych Ziemi oraz troskę o kondycję środowiska. Wprowadzenie nowego, zrównoważonego modelu życia jest szansą na przywrócenie przyrodzie możliwości zregenerowania. Zero Waste wynika również ze świadomości skutków własnych działań i realnego wpływu naszych indywidualnych wyborów na otoczenie. Oparcie się na idei niewytwarzania odpadów wpisuje się w najbardziej priorytetową zasadę gospodarowania odpadami, jaką jest zapobieganie ich powstawaniu. To właśnie od zmiany podejścia do nabywania dóbr należy zacząć działania wspierające środowisko naturalne.

Więcej niż chwilowa moda

Choć rozwiązania systemowe są ważne, to potrzeby pojedynczych konsumentów wyznaczają kierunek, w jakim podąża rynek. Warto pamiętać o tym za każdym razem, gdy w sklepie sięgamy po kolejną foliową reklamówkę lub gdy wyrzucamy do kosza niezjedzone produkty spożywcze. Zero Waste jest więc czymś więcej niż chwilowy trend. Idea ta ma szansę stać się coraz bardziej powszechną, a nawet konieczną praktyką życia we współczesnym świecie.